Tıbbi sülük popülasyonunun en güçlü olduğu Kızılırmak ve Yeşilırmak Deltaları gibi Türkiye’nin en yağışlı bölgelerine sahip olan Samsun, Türkiye’nin ihraç ettiği 1500 kilogram tıbbi sülük ihtiyacının büyük bölümünü karşılamaktadır.
Tıbbi sülük yetiştiriciliği modern tıpta ilaç üretimi ve alternatif tedavi tekniği olarak kullanılmaktadır. Vücuttaki fazla ve zehirli kanın atılmasına yardımcı olan medikal sülük tedavisinin varisler, kalp damar hastalıkları, romatizma hastalıkları, genel yorgunluk, metabolik hastalıklar ve cilt hastalıkları gibi çeşitli hastalıklarda yeterli olduğu bilinmektedir. Türkiye, doğadan toplanan tıbbi sülük ticaretinde dünyada belirleyici ülke konumundadır. Dünya sülük ticaretinin yaklaşık yüzde 80’i Türkiye’den karşılanıyor. Sülük toplayıcılığı da o bölge insanı için değerli bir gelir kaynağıdır. Bu anlamda Samsun’un sonunda yer alan Kızılırmak ve Yeşilırmak Deltaları, Türkiye’nin en güçlü tıbbi sülük popülasyonuna sahip sulak alan kompleksi durumundadır. Uluslararası sözleşmeler gereğince doğadan toplanan tıbbi sülüklerin ihracatına kota getirildi. 2023 yılı için Türkiye’den toplam 1.500 kilogram sülük ihracatına izin verilmektedir. Bu kapsamda ihraç edilen 1500 kg sülüğün büyük bölümü Samsun’daki avlanma alanlarından toplanarak ihracat izni alan firmalar aracılığıyla yurt dışına gönderilmektedir.
“Yöre halkının sülükçülükten sürekli gelir elde etmesi sağlanacak”
Tıbbi sülük yetiştiriciliği hakkında bilgi veren İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Kızılırmak Deltası Ramsar alanıdır ve savunma altındadır. Kızılırmak Deltası’ndaki tıbbi sülük popülasyonunun sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ile Isparta Eğirdir Su Ürünleri Müdürlüğü ile birlikte yürüttüğümüz Kızılırmak Deltası’ndaki tıbbi sülük popülasyon büyüklüğünü ve yıllık avlanabilir kotasını belirlemeye yönelik projenin saha çalışmaları İlimiz deltasındaki tıbbi sülük stoklarının hesaplanmasına yönelik bir araştırma projesi olan bu çalışma ile ilimiz deltalarında sülük avına yönelik kota sınırlaması ile süre ve boy yasağı uygulamaları gündeme getirilecek.Özellikle nesilleri i olan tıbbi sülük popülasyonlarının lar azalarak yaşamaya devam edecek ve yöre halkı sülük toplayıcılığından sürekli bir gelir elde edecektir. Mevcut potansiyelin ortaya çıkarılmasının ardından sülüklerin doğrudan yurt dışına ihraç edilmesinden ziyade müdürlüğümüz uyumunda ek maliyet oluşturacak şekilde sülüklerden ilaç ve kozmetik ürünleri üretimine yönelik ticari yatırımlar gündeme alınacaktır.
“Sülük tedavisi konusunda uzmanlaşmış tıp merkezlerinin ihtiyacı da karşılanıyor”
Samsun sınırları içindeki sülük toplama alanlarında ‘hirudo verbana’ türünün yaşadığını belirten Müdür Sağlam, “Sülükler avcılar tarafından ruhsatlı olarak toplanmakta ve ihracat izin belgesi almış firmaların belirlediği kota dahilinde yurt dışına ihraç edilmektedir. Ayrıca yurt içinde sülük tedavisi konusunda uzmanlaşmıştır.Tıp merkezlerinin ihtiyaçları da karşılanmaktadır.Tıbbi sülük ihracatında kontenjan nedeniyle 2023 yılında avlanma yoluyla elde edilen toplam 1500 kg sülük ülke geneline ihraç edilebilecektir. Almanya, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerde sülük tedavi teknikleri revaçta.Bu ilacı çoğaltabilmek adına ekimi de değerli. Su ürünleri tesislerinin artırılması sülük ihracatını da artıracaktır” dedi.
“Yıllık kapasite artacak”
Yönetmen Sağlam dedi ki:
“İlimiz Terme ilçesinde 1 milyon 500 bin adet/yıl (500 kilogram/yıl) kapasiteli tıbbi sülük (Hirudo verbana) yetiştiricilik tesisinin kuruluş işlemleri meclis tarafından tamamlanarak üretime başlanmıştır. Kavak ilçemizde 250 bin adet/yıl (250 kilogram/yıl) kapasite ile bakanlığımızdan ön izin alınmış olup, süreç devam etmektedir. Bafra’da 100 bin yıllık ve ön izin aşaması devam ediyor.Tıbbi sülük yetiştiriciliğinde laboratuvar koşullarında büyük akvaryum,tank ve küçük kaplarda üretimi ve üretimi ayrıca toprak havuzlarda da yetiştirilmektedir.Bunlara ek olarak 1 adet yerel Samsun 19 Mayıs ilçesinde bulunan firma ve Bafra ilçesinde bulunan 1 adet yerel firma yerel sülük toplayıcıların av döneminde topladıkları sülükleri uygun ortamlarda barındırmakta ve t o ülkemizin farklı şehirlerinde sülük tedavisi konusunda uzman kişiler. Alıştırılmış bölgelere gönderilirler. Bu sayede birçok vatandaşımız geçimini bu işlerden sağlamaktadır.” – SAMSUN
